ប្រភព៖ REUTERS, ថ្ងៃសុ្រក ទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤
ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលកាលពីនៅ ថ្ងៃសុក្រ ទី១២ ខែមករា បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់មិនពិត និង “បំភ្លៃយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ” ដែលប្តឹងដោយប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនៅតុលាការកំពូលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលថា ប្រតិបត្តិការយោធារបស់ខ្លួននៅហ្គាហ្សា គឺជាយុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍ដឹកនាំដោយរដ្ឋប្រឆាំងនឹងជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន។
ដោយលើកហេតុផលថា ខ្លួនកំពុងធ្វើសកម្មភាពដើម្បីការពារខ្លួន និងកំពុងប្រយុទ្ធជាមួយក្រុមហាម៉ាស មិនមែនប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននោះទេ ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល បានអំពាវនាវឱ្យ ICJ បដិសេចោលសំណុំរឿងនេះថាគ្មានមូលដ្ឋាន និងបដិសេធសំណើរបស់ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងដែលបញ្ជាឱ្យបញ្ឈប់ការវាយប្រហារនេះ។
លោកមេធាវី Malcolm Shaw បាននិយាយថា “នេះមិនមែនជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ទេ”។
ប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងត្បូងបានប្រាប់តុលាការកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍មុនថា ការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាស និងដីរបស់អ៊ីស្រាអែល ដែលបានរីករាយដាលដល់តំបន់ជាច្រើន និងបានសម្លាប់មនុស្សជិត ២៤,០០០នាក់។ នេះបើយោងតាមអាជ្ញាធរសុខាភិបាលហ្គាហ្សា មានគោលបំណងនាំមកនូវ “ការបំផ្លិចបំផ្លាញប្រជាជន” នៃតំបន់ហ្គាហ្សា។
ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ ដោយនិយាយថា ខ្លួនគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ និងមានសិទ្ធិការពារខ្លួន។
ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលបានចាប់ផ្តើមសង្រ្គាមរបស់ខ្លួននៅហ្គាហ្សាបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារឆ្លងកាត់ព្រំដែនកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែតុលាដោយពួកសកម្មប្រយុទ្ធមកពីក្រុមហាម៉ាសដែលស្បថនឹងការបំផ្លិចបំផ្លាញរបស់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែល។ មន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលបាននិយាយថា មនុស្ស ១,២០០នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ ភាគច្រើនជាជនស៊ីវិល និង ២៤០នាក់ ត្រូវបានចាប់ធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង។
ទីប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់របស់ក្រសួងការបរទេសអ៊ីស្រាអែល លោក Tal Becker បានប្រាប់តុលាការថា “ការរងទុក្ខដ៏គួរឱ្យរន្ធត់របស់ជនស៊ីវិល ទាំងអ៊ីស្រាអែល និងប៉ាឡេស្ទីន គឺជាលទ្ធផលដំបូង និងសំខាន់បំផុតនៃយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ហាម៉ាស” ។
លោក Becker បានបន្តទៀតថា “ប្រសិនបើមានអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ពួកគេត្រូវបានប្រព្រឹត្តប្រឆាំងនឹងអ៊ីស្រាអែល” ។ «ក្រុមហាម៉ាស់ស្វែងរកការប្រល័យពូជសាសន៍ប្រឆាំងនឹងអ៊ីស្រាអែល»។
អនុសញ្ញាប្រល័យពូជសាសន៍ឆ្នាំ 1948 ដែលបានអនុម័តបន្ទាប់ពីមានការសម្លាប់រង្គាលជនជាតិយូដានៅក្នុងរបបផ្តាច់ការណាស៊ី កំណត់ការប្រល័យពូជសាសន៍ថាជា “អំពើដែលបានប្រព្រឹត្តដោយចេតនាដើម្បីបំផ្លាញទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក ជាក្រុមជាតិ ពូជសាសន៍ ពូជសាសន៍ ឬសាសនា”។
អ៊ីស្រាអែល ដែលជាក្រុមការពារជាតិរបស់ខ្លួន បានប្រកែកថា កំពុងធ្វើអ្វីដែលខ្លួនអាចធ្វើបាន ដើម្បីកាត់បន្ថយការឈឺចាប់មនុស្សធម៌នៅក្នុងតំបន់ហ្គាហ្សា រួមទាំងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីជំរុញឱ្យប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនជម្លៀសចេញ។
តុលាការត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងសម្រេចនៅចុងខែនេះ លើវិធានការគ្រាអាសន្នដែលអាចកើតមាន រួមទាំងសំណើរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដែលបញ្ជាឱ្យអ៊ីស្រាអែលបញ្ឈប់ការវាយលុករបស់ខ្លួន។
វានឹងមិនទាន់សម្រេចនៅពេលនោះលើការចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍នោះទេ។ ដំណើរការទាំងនោះអាចចំណាយពេលរាប់ឆ្នាំ។
សេចក្តីសម្រេចរបស់ ICJ គឺជាសេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយ និងគ្មានការប្តឹងឧទ្ធរណ៍ ប៉ុន្តែតុលាការមិនមានវិធីដើម្បីអនុវត្តវាទេ។
អ្នកគាំទ្រប៉ាឡេស្ទីនដែលមានទង់ជាតិបានដើរកាត់ទីក្រុង The Hague និងមើលដំណើរការនៅលើអេក្រង់ដ៏ធំនៅមុខវិមានសន្តិភាព។ នៅពេលដែលគណៈប្រតិភូអ៊ីស្រាអែលបាននិយាយនៅក្នុងតុលាការ ពួកគេបានស្រែកថា “កុហក! កុហក!”។
នៅពេលសួរថាតើនាងគិតយ៉ាងណាចំពោះអំណះអំណាងរបស់អ៊ីស្រាអែលដែលថាយុទ្ធនាការហ្គាហ្សា គឺជាបញ្ហានៃការការពារខ្លួន។ នាង Neen Haijjawi ជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន ដែលទើបមកប្រទេសហូឡង់បាននិយាយថា “តើអ្នកកាន់កាប់ដែលបានសង្កត់សង្កិនប្រជាជនអស់រយៈពេល៧៥ឆ្នាំនេះ អាចនិយាយបថា វាជាការការពារខ្លួនដោយរបៀបណា?”។
ក្រុមអ្នកគាំទ្រអ៊ីស្រាអែល បានរៀបចំការជួបជុំដាច់ដោយឡែកមួយនៃសមាជិកគ្រួសារចំណាប់ខ្មាំងដែលក្រុមហាម៉ាសបានចាប់ខ្លួន។
អ៊ីស្រាអែលបាននិយាយថា ប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងត្បូងកំពុងដើរតួជាមាត់មួយសម្រាប់ក្រុមហាម៉ាសអ៊ីស្លាម ដែលត្រូវបានចាត់តាំងជាក្រុមភេរវករដោយសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប អង់គ្លេស និងប្រទេសមួយចំនួនទៀត។ ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នោះ៕
